Betering #165 - De allergrootste illusie en hoe je je verzet
En op bezoek bij Podcast over Poen
Hallo vrienden,
Welkom bij BETERING, waarin ik geld en beleggen simpel maak.
Deze week: Anti-consumptie tips, een nieuwe podcast, een telefoonhack, een kijkje in mijn portefeuille en meer.
GESPONSORDE TIP
Betaal jij ook ongemerkt te veel voor je verzekeringen?
Met Surebird ontdek je in 15 minuten of je echt de beste deal hebt. Vergelijk je verzekeringen, bespaar direct en houd dezelfde kwaliteit. Kom je er niet uit? Bel ons, en wij geven je persoonlijk advies over je pakket.
Tijdelijke actie: Gebruik code BETERING45 en ontvang €45 cashback bij 3 of meer verzekeringen.
1. Verzet je tegen de allergrootste illusie
De allergrootste illusie, waar we bijna allemaal intrappen is die van het moderne kapitalisme.
Die truc is ergens halverwege de vorige eeuw bedacht en voortreffelijk uitgevoerd door een stelletje banken en bankiers.
De illusie is dat we denken dat we rijk zijn dankzij de spullen die we bezitten.
Dit zijn spullen, die eenmaal gekocht vaak waardeloos zijn of gelijk de helft minder waard, maar die voor ons wel uitstralen dat we rijk zijn.
Terwijl we dat dus in werkelijk niet zijn.
Modern kapitalisme is fake it til you make it. Alle advertenties, reclames en verpakkingen met blije kinderen en dieren verleiden ons tot de gedachte dat we ons met dat ene product gelukkiger, minder angstig, mooier of rijker voelen. Maar als dat al zo is, dan is dat maar heel even.
Wie echt rijker worden zijn de bedrijven achter al die producten.
Dus draai het om.
Echte rijkdom is het geld dat we niet uitgeven.
De dure auto die we niet kopen.
De aanbieding die we niet verzilveren.
De upgrade die we achterwege laten.
De kleren die we laten hangen.
De Instagram-advertenties die we wegswipen.
Al het geld dat we op onze spaarrekening houden en dat niemand doorgaans ziet en waar we in de toekomst vrije tijd mee kunnen kopen (iets wat veel en veel waardevoller is dan spullen, zeker naarmate we ouder worden).
Dat is rijkdom.
De verborgen psychologie achter consumptie
Wat veel mensen niet beseffen is dat er een hele wetenschap achter consumentenverleiding schuilgaat.
Er werken duizenden hoogopgeleide mensen aan manieren om je hersenen te hacken.
Om je te laten verlangen naar dingen die je niet nodig hebt. Dat dopamineshot dat je krijgt bij een aankoop? Dat is zorgvuldig ontworpen.
Denk aan die smartphone-updates die elk jaar komen. De nieuwste functies zijn vaak minimaal, maar de marketing vertelt je dat je leven incompleet is zonder nieuwste versie.
Of denk aan kleding die na een seizoen uit de mode is, waardoor je gedwongen wordt nieuwe te kopen om ‘bij te blijven’. De geplande veroudering zit ingebakken in ons economisch systeem.
Maar het ergste van allemaal? We zijn getraind om onze identiteit te ontlenen aan wat we bezitten. We zijn niet meer gewoon mensen. We zijn consumenten.
Merken zijn onze identiteit geworden. Je bent een Apple-gebruiker, een Nike-drager of een Tesla-rijder. We definiëren onszelf en elkaar door onze spullen, niet door wie we zijn of wat we doen.
Een Groene-lezer. Een Oatly-drinker. Een Patagonia-reiziger.
Is dat erg? Niet per se. Maar laten we ons er wel van bewust zijn.
Ik ben nu zelf een Dr. Martens-drager. Een Arket-drager. Een Volkskrant-lezer.
Wat mij betreft kan dat ieder moment weer veranderen.
De schuldspiraal: hoe je vast komt te zitten
Een van de meest perverse aspecten van modern kapitalisme is hoe het schuld normaliseert. ‘Koop nu, betaal later’ is de nieuwe norm. Creditcards, persoonlijke leningen, hypotheken die drie keer je jaarinkomen zijn - ze zijn allemaal ontworpen om je voor decennia financieel vast te zetten.
Wie zich eraan onderwerpt, kan uiteindelijk geen kant meer op. Je kan geen ontslag nemen van een baan die je haat, als je die maandelijkse aflossingen moet betalen. Je kan geen risico's nemen, geen eigen onderneming starten, geen sabbatical nemen om te ontdekken wat je echt wilt. Schuld en spullen zijn de onzichtbare kettingen die ons binden aan het systeem.
Wie zich verzetten, zullen na een tijdje merken hoeveel vrijheid zij hebben gemist. Zij laten hun geld voor hen werken. Ze kopen geen spullen, ze kopen middelen die meer geld genereren. Met als doel: financiële onafhankelijkheid
Hoe kan je je verzetten? Concrete stappen
We zijn niet machteloos. Hier zijn 9 concrete manieren waarop je kan ontsnappen aan de consumptieval.
1. Omarm minimalisme
Niet als trendy lifestyle, maar als bevrijdend idee. Vraag bij elke aankoop: ‘Voegt dit echt waarde toe aan mijn leven?’ Onthoud dat elke bezitting ook mentale ruimte inneemt. Minder spullen betekent minder zorgen, minder schoonmaken, minder onderhoud en meer vrijheid.
2. Doorbreek de verslaving aan ‘nieuw’
Maak het een gewoonte om tweedehands te kopen. Vintage, refurbished, antiek, grof vuil, duurzaam, ruil, huur, leen. Websites, kringloopwinkels en lokale ruilgroepen zitten vol met perfect bruikbare items voor een fractie van de prijs. Je spaart niet alleen geld, maar ook het milieu.
3. Train de 30-dagenregel
Als je iets wilt kopen boven een bepaald bedrag (bijvoorbeeld 100 euro), schrijf het op en wacht 30 dagen. Als je het na 30 dagen nog steeds wilt, mag je het kopen. Verrassend vaak verdwijnt het verlangen vanzelf. Het was immers een impuls, geen behoefte.
4. Richt je op niet-consumptieve hobby's
Ontdek activiteiten die je voldoening geven zonder dat je er al te veel voor hoeft te kopen. Wandelen, lezen (bibliotheek!), tuinieren, muziek maken, tekenen - het zijn allemaal manieren om plezier te hebben zonder armer te worden.
5. Automatiseer je spaargeld
Laat je salaris direct op een aparte ‘spaar’rekening storten en maak alleen een vastgesteld budget over naar je betaalrekening. Deze omgekeerde aanpak zorgt ervoor dat je eerst spaart en dan pas uitgeeft, in plaats van andersom.
6. Wees bewust van je mediagebruik
Verminder je blootstelling aan reclame. Installeer adblockers, plak een nee-nee-sticker, spoel reclames op tv door (neem altijd eerst het programma op), verwijder social media, schrijf je uit voor commerciële mailings. Je zult versteld staan hoeveel minder je plotseling ‘nodig’ hebt, als niemand je vertelt wat je moet willen.
7. Deel spullen met je omgeving
Niet iedereen heeft een eigen boormachine nodig die 15 minuten per jaar wordt gebruikt. Start of sluit je aan bij een lokale leenbibliotheek voor gereedschap, organiseer kledingswaps, of deel spullen met de buren. Of zelfs een auto.
8. Herdefinieer succes
Bepaal voor jezelf wat een goed leven is. Kies niet voor de bekende statussymbolen. Wees recalcitrant en bedenk waar je echt gelukkig van zou worden. Dat gaat over persoonlijke groei, betekenisvolle relaties, of zinvol kunnen bijdragen aan de maatschappij.
9. Leer geld lezen
Het systeem rekent erop dat je niet precies begrijpt hoe geld echt werkt. Banken doen er alles aan om financiën zo ingewikkeld mogelijk te maken. Zodat je afhankelijk van ze wordt. Leer daarom jezelf sparen en beleggen, hoe rente-op-rente werkt en wat financiële onafhankelijkheid is. Je leest al deze nieuwsbrief, dus dat is goed. Lees ook mijn boek, of een van de vele andere boeken of podcasts over geld.
Een nieuwe definitie van rijkdom
Uiteindelijk is echte vrijheid niet wat je allemaal kunt kopen.
Het is wat je niet hoeft te verkopen: je tijd, je aandacht, je authenticiteit.
Echte rijkdom is de vrijheid om nee te zeggen tegen dingen die je niet nodig hebt en ja tegen ervaringen die je leven verrijken.
De meest radicale daad in een consumptiemaatschappij is tevreden zijn.
Tevreden met wat je hebt, wie je bent, waar je bent. Niet omdat je geen ambities hebt, maar omdat je beseft dat het goede leven niet te koop is in een winkel.
Het is al van jou.
2. 🤑 De tonnairsportefeuille
In deze rubriek laat ik zien wat er gebeurt in mijn beleggingsportefeuille.
Deze week: Handelsoorlogje spelen
Natuurlijk was het nog niet voorbij. De daling gaat vrolijk verder.
Let wel: dit overzicht is gemaakt op woensdag, de dag voor de enorme crash in Amerika van 5% op alle indices. Dus kom volgende week vooral terug als ramptoerisme je ding is.
Ik ben er vooralsnog redelijk mild onder. Veel geld verliezen op nog veel meer geld is voor mij een nieuw fenomeen. Maar het is in essentie een luxeprobleem. En daar ben ik geloof ik redelijk immuun voor, voor luxe én dus ook voor luxeproblemen. Geluk bij een ongeluk.
Over 10 jaar lachen we om deze dip. Hoop ik.
Al mijn vaste inlegmomentjes gaan gewoon door. Zowel in de indexfondsen als in goud en crypto. Goud maakt trouwens een leuke boom mee nu. Blij dat ik het heb.
De inleg: 500 euro op mijn pensioenrekening. 100 euro in goud.
Volgende week zijn mijn indexfondsen aan de beurt met een vaste inleg van 1100. Hopelijk is dan niet alles weer gestegen ha ha.
Vast niet.
3. 🚀 Links en tips
💰 Bericht op LinkedIn: Niet goed, geld terug. Pas op, het is een valstrik!
🎤 Podcast: Ik was te gast bij Podcast Over Poen van Shula Tas en Yuki Kho.
💻 Column op Intermediair: Deze geldgewoontes zijn goed voor je werk en carrière
🐿️ Eerder op Betering: Betering #110 - 5 levensveranderende ideeën over geld die je rijk zullen maken
📺 Video op Instagram: Deze telefoonhack bespaart je duizenden euro’s.
Apps die ik aanraad
INDEXBELEGGEN
Centraal Beheer. Indexbeleggen vanaf 1 euro. Lage kosten (voor ‘Wereldwijd Aandelenfonds’). Actie: tot € 125 welkomstbonus.
Brand New Day. Supersimpel en voordelig indexbeleggen en pensioenbeleggen. Ik heb er rekeningen voor mijn kinderen.
BELEGGEN
DEGIRO. Bekende, allround broker. Grote keuze uit ETF’s en losse aandelen. Ik heb hier mijn aandelenportefeuille. Beleggen kent risico’s. Je kan je inleg verliezen.
Gold Republic: Via hun handige, automatische spaarplan beleg ik maandelijks een vast bedrag in fysiek goud.
Synvest. Voeg Nederlands vastgoed aan je portefeuille toe. Vanaf 100 per maand, en met maandelijkse dividend-uitbetalingen.
Lendahand. Ik steun ondernemers in ontwikkelingslanden door te investeren in hun crowdfundingprojecten. Actie: met de code BETERING500 is je eerste investering tot 500 euro gegarandeerd.
SPAREN
Raisin. Hogere rentes op spaarrekeningen bij Europese banken vind je via deze handige spaarbemiddelaar. Nu met welkomstbonus tot € 200.
BESPAREN
Homewizard. Ik gebruik hun handige energiemeters, én hun kleine, betaalbare thuisbatterij om ‘s nachts zonnestroom te gebruiken. En te besparen op terugleverkosten.
Woolsocks. Een handige cashback-app. De enige die ik gebruik, om te verdienen, besparen, controleren, sparen en beleggen.
CRYPTO
Finst. Handige app om automatisch bitcoin en andere crypto te sparen. Tijdelijk € 20 cashbonus voor nieuwe klanten (check voorwaarden).
VERDIENEN
Ipsos Isay: Dit is een goede enquêteboer, met uitstekende vergoedingen.
YouGov Shopper: Verdien geld door je kassabonnen in te scannen.
VERZEKEREN
Insify. Verzekert freelancers en ondernemers tegen arbeidsongeschiktheid en aansprakelijkheid. Dagelijks opzegbaar. Ook uitkering bij zwangerschap.
MEER
Hier vind je nog meer van mijn favoriete diensten. Sommige links leveren Betering een vergoeding op. Dit kost jou niks. Bedankt!
Ten slotte een disclaimer. Ik ben geen financieel adviseur. Geen van mijn berichten (in de nieuwsbrief, op social media, in de mail, krant, podcast of waar dan ook) zijn te lezen als financieel advies. Beleggen kent risico’s. Je kan je inleg verliezen. Overleg serieuze financiële beslissingen altijd met een adviseur.